يك سوزن هم به دست آدم بخورد ناله‌اش در مي‌آيد. البته كه طبيعي‌ست. وقتي آسيبي دردناك به انسان برسد، طبيعي‌ست كه در مراحل اول ناله‌ مي‌كند و اگر خيلي شديدتر باشد اشك هم مي‌ريزد. ولي اگر دقت فرموده باشيد من سعي كردم توضيح دهم موارد بسياري وجود دارد كه اولاً تنبيه والدين درد زيادي ندارد، بلكه بيشتر جنبه تنبيه دارد تا كتك. من كه نگفتم طوري پشت دست كودك بزنيم كه سرخ شود و كباب گردد! عرض كردم كه منظورم اين نبوده. ثانياً موارد زيادي وجود دارد كه خود پدر و مادر مي‌فهمند گريه و ضجه كودك از روي غريزه طبيعي نيست، بلكه براي زله كردن است. يعني يك ضربه آرام به دست كودك مي‌زني و مي‌بيني نيم‌ساعت دارد شيون مي‌كند و اصلاً از حال مي‌رود و غش و ضعف... بعضي اين‌طور مواقع مي‌گويند فلاني دارد خودش را لوس مي‌كند يا مي‌گويند ادا در مي‌آورد، بعضي هم مي‌گويند چقدر ضعيف است اين بچه! ولي در حقيقت او دارد تنبيه كننده را تنبيه مي‌كند. كودك اگر دردش هم گرفت بايد آرام گريه كند. بايد ياد بگيرد تا «حق» را بپذيرد. اين تنبيهي كه دريافت كرده حق او بوده. قصاص بوده. مثلاً برادرش را زده و حالا پدر يا مادر قصاص مي‌كند، كيفر مي‌دهد. اين‌جا اگر هم درد داشته بايد درد را تحمل كند و بپذيرد. ضجه و ناله را بايد بگذارد جايي كه مي‌خواهد جلوي ظلم بايستد، اگر ظالمانه با او رفتار شده است. آن‌جا هم به جاي گريه بهتر است قرص و محكم بايستد و مقاومت كند و زننده را بزند، گريه چه سودي دارد؟! بايد عادت كند به جاي گريه كردن دفاع كند. بايد ضرورت دفاع را هم در كنار گريه نكردن به او آموزش داد. همه اين‌ها با هم يك نظام رفتاري را مي‌سازند. قطعاً يك رفتار نمي‌تواند به تمام موارد زندگي تعميم داده شود. نبايد به كودك ياد داد كه هميشه در برابر هر زدني تسليم باش. اين درست نيست. به خاطر همين گفتم كه ابتدا بايد توضيح داد كه چرا محكوم به تنبيه شده است، اگر دليلي دارد دفاع كند از خودش. تشكر.