سلام. به گمانم، قياسي مع الفارق است. حضرت رسول (ص) در پي تشكيل حكومت اسلامي بوده است. حكومت پايگاه مي‌خواهد و مركزي براي هدايت. مكه مكاني بوده كه از زمان حضرت ابراهيم (ع) براي اين منظور از سوي پروردگار در نظر گرفته شده بود. بحث هجرت از مكه و سپس بازگشت به مكه پيرامون اين موضوع است. اما حضور ما در فضاي مجازي يا حقيقي و تبليغ دين اسلام، ارتباطي با تشكيل حكومت ندارد و مكان و زمان در آن موضوعيت استقلالي ندارد. هدف ما رساندن پيام الهي‌ست، اين‌جا تفاوتي نمي‌كند در كجا باشيم. آن‌چه تعيين‌كننده مي‌شود «راندمان» است. اگر يك مكاني باشيم كه تعداد بيشتري با كيفيت بهتري از تبليغ ما بهره مي‌برند، قطعاً ارجحيت دارد بر مكاني ديگر كه از نظر كمّي يا كيفي پايين‌تر است. ضمن اين‌كه حضور موازي هم ممكن است. ما هم حضوري تبليغ كنيم، زماني كه در جامعه هستيم. هم مجازي،‌ وقتي در خانه نشسته‌ايم. در بخش مجازي هم مي‌توان از همه ابزارها استفاده كرد. مانعيّتي براي جمع اين فعاليت‌ها وجود ندارد، تا نياز به هجرت باشد. مگر وقت و زمان. اگر فرصت كافي نداريم، آن ابزاري را انتخاب مي‌كنيم كه بيشترين مخاطب و مناسب‌ترين را داشته باشد. البته در اين ميان، بحث از استعداد و توانمندي هم هست. اگر كسي نتواند مجازي تبليغ كند، حضوري، يا آن‌كه نمي‌تواند از اپ‌ها استفاده كند، با مرورگر. همه اين متغيّرها مي‌تواند دخيل در انتخاب بستر ارتباطي براي تبليغ باشد. در پناه خدا.